เขียว สัมพัน (
เขมร: ខៀវ សំផន เขียว สํผน; เกิด 27 กรกฎาคม ค.ศ. 1931) เป็นอดีตประธาน
สภาเปรซิเดียมแห่ง
กัมพูชาประชาธิปไตยในช่วงปี ค.ศ. 1976 ถึง 1979 ทั้งยังดำรงตำแหน่ง
ประมุขแห่งรัฐของกัมพูชาขณะอยู่ภายใต้การปกครองของ
เขมรแดง เป็นหนึ่งในผู้มีอำนาจระดับสูงของเขมรแดง รองจาก
พล พตเขียว สัมพันเป็นชาวกัมพูชาเชื้อสายจีน
[1][2] เกิดที่
จังหวัดสวายเรียง บิดาเป็น
ผู้พิพากษา จบการศึกษาจาก
วิทยาลัยสีสุวัตถิ์ และได้ไปศึกษา
เศรษฐศาสตร์และ
การเมืองการปกครองที่
มหาวิทยาลัยปารีสจนจบปริญญาเอกในปี ค.ศ. 1959 และเดินทางกลับประเทศเพื่อเป็นอาจารย์ที่
มหาวิทยาลัยพนมเปญ ระหว่างนั้นเขียว สัมพันได้ตีพิมพ์
จดหมายข่าวภาษาฝรั่งเศส ชื่อ L'Observateur เพื่อเผยแพร่แนวคิด
สังคมนิยม จนเป็นที่จับตามองของรัฐบาล
เจ้านโรดม สีหนุ ที่เป็น
ฝ่ายขวาและต่อต้าน
คอมมิวนิสต์ จนถูกจับตัวเปลื้องผ้าในที่สาธารณะเพื่อให้เป็นที่อับอาย [
ต้องการอ้างอิง]ในเวลาต่อมา เขียว สัมพันกลับได้รับเชิญให้เข้าร่วม
พรรคสังคมของเจ้าสีหนุในปี ค.ศ. 1963 นโยบายเศรษฐกิจของเขียว สัมพันกลับถูกนำมาใช้เป็นส่วนหนึ่งของแผนการชาตินิยมของรัฐบาล เขาได้รับการวางตัวให้เป็นรองหัวหน้าพรรค เพื่อเป็นการคานอำนาจกับ
ลอน นอล ซึ่งเป็นฝ่ายขวาจัด และมีเสียงข้างมากในพรรคสังคมภายหลังการลุกฮือของประชาชนที่
จังหวัดพระตะบองในปี ค.ศ. 1967 นำมาซึ่งการกวาดล้างผู้มีความคิดนิยม
ฝ่ายซ้ายโดยกองกำลังของรัฐบาล มีข่าวลือว่าเขียว สัมพันถูกลอบสังหารโดยองครักษ์ของเจ้าสีหนุ ต่อมาเมื่อสีหนุถูก
ลอน นอลและ
หม่อมราชวงศ์สีสุวัตถิ์ สิริมตะทำรัฐประหารในปี ค.ศ. 1970 เจ้าสีหนุเปลี่ยนจุดยืนมาสนับสนุนการต่อสู้ของฝ่ายคอมมิวนิสต์ และตั้ง
รัฐบาลแนวร่วมแห่งชาติกัมพูชา (GRUNK) ตัวเขียว สัมพันได้เข้าร่วมกับขบวนการนี้ด้วย โดยดำรงตำแหน่งประธานสภาเปซิเดียม เป็นผู้นำหน้าฉาก ในขณะที่อำนาจที่แท้จริงนั้นอยู่ที่
พล พต แม้กระทั่งเมื่อเขมรแดงพ่ายแพ้ต่อกองทัพเวียดนามและ
เฮง สัมริน และออกจากอำนาจไปในปี ค.ศ. 1979 เขียว สัมพันก็ยังเป็นผู้นำอันดับสองรองจากพล พต และได้รับเลื่อนขึ้นเป็นผู้นำเขมรแดงอย่างเป็นทางการในปี ค.ศ. 1985 จนกระทั่งกองกำลังเขมรแดงประกาศยอมแพ้ต่อฝ่าย
ฮุน เซน ในปี ค.ศ. 1998เขียว สัมพันถูกทางการกัมพูชาจับกุมตัวในปี ค.ศ. 2007 เพื่อนำตัวขึ้นพิจารณาคดีฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ และอาชญากรสงคราม ที่ศาลพิเศษคดีอาชญากรสงคราม กรุงพนมเปญ
[3] ตามคำขอของ
สหประชาชาติ [4] ในระหว่างการพิจารณาคดี เขียว สัมพันให้การยืนยันมาตลอดว่า ไม่เคยสั่งการในฐานะผู้นำเขมรแดงให้มีการสั่งฆ่าประชาชนชาวเขมร
[5] ลุจนวันที่ 7 สิงหาคม พ.ศ. 2557 เขียว สัมพัน และ
นวน เจีย ถูกตัดสินให้จำคุกตลอดชีวิต ในคดีฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวเขมรกว่าสองล้านคน
[6]